සම යනු අපගේ ශරීරයේ ඇති විශාලතම ඉන්ද්‍රියයන්ගෙන් එකකි. නිකමට හිතන්න අපේ ගෙවල්වල තියෙන දූවිලිවලින් තුනෙන් දෙකක් තියෙන්නේ මැරුණු සමේ අංශු මත කියා. සමට “ඇසීම”, “සුවඳ” සහ “දැනීමට” හැකියාව ඇති නිසා සතුටට මූලාශ්‍රයක් විය හැකි නමුත් එය අප්රසන්න රෝග සහ අසාමාන්ය තත්වයන් සඳහා බෝවන ස්ථානයක් බවට පත් විය හැකිය. I Love You හි සිටින අපට එතරම් ප්‍රසිද්ධ නැති සමේ රෝග කිහිපයක් පිළිබඳව ඔබව දැනුවත් කිරීමට අවශ්‍ය වූ බැවින් ඔබට යම් දිනක රෝගයක් හඳුනා ගැනීමට සහ යමෙකුට හෝ ඔබටම උදව් කිරීමට හැකි වනු පිණිස මෙම ලිපියෙහි ඒවා ඇතුළත් කොට ඇත.
1. ඩර්මැටෝසෝනෝසිස්
මෙය මනෝ-චර්ම රෝග තත්වයක් වන අතර එහි ප්‍රතිඵලයක් ලෙස මනඃකල්පිත පරපෝෂිත ප්‍රහාරයන්ට ගොදුරු වේ. Dermatozoonosis යනු සත්ත්ව පරපෝෂිතයෙකු විසින් ඇති කරන සමේ රෝගයකි. එය ඩර්මා (සම), සූන් (සත්ව) සහ නොසෝස් (රෝගය) යන ග්‍රීක වචන වලින් ව්‍යුත්පන්න වේ. චර්ම රෝග විශේෂඥ යායෙල් ඇඩ්ලර් වරක් ඇය වෙත පැමිණි කාන්තාවක් අධික කැසීමක් ගැන පැමිණිලි කළ අවස්ථාවක් ඇය විසින් රචිත පොතක මෙය සදහන් කර ඇත. කාන්තාව කෝටිසෝන්, පරපෝෂිත නාශක සහ සම ආරක්ෂණ ක්රීම් වැනි විවිධ ප්‍රතිකාර ක්‍රම අත්හදා බැලූ නමුත් කිසිවක් ඇයට උදව් කර නැත. ඇය ඇඳේ සහ ඇගේ සිරුරේ තිබී කුඩා කැබලි හා කෘමීන් සහිත කුඩා බෝතල් රැගෙන ආවාය. කැසීම ඇතිවන්නේ මේ භයානක දේවල් නිසා බව ඇයට දැනි තිබී තිබුණද කෙසේ වෙතත් මෙම භයානක දේවල් හුදෙක් සම, සෛල සහ අපිරිසිදු අංශු වලින් සමන්විත කුඩා කැබලි බව පසක්වී ඇත.
2. Perioral dermatitis
මෙම සම ආශ්‍රිත රෝගය සඳහා තවත් පොදු නමක් වන්නේ “the flight attendant’s disease – ගුවන් සේවිකාවගේ රෝගය” යන්නයි. කෙටියෙන් කිවහොත් එය අධික ලෙස මොයිස්චරයිසින් කිරීම සහ වේශ නිරූපණය අධික ලෙස භාවිතා කිරීම නිසා සිදුරු ඉදිමීම නිසා ඇතිවේ. ගුවන් සේවිකාවන් ගුවන් යානාවලදී නිරාවරණය වන වියළි වාතයෙන් සම ආරක්ෂා කර ගැනීම සඳහා බොහෝ වේශ නිරූපණ සහ මොයිස්චරයිසින් ක්රීම් භාවිතා කරන බව රහසක් නොවේ. තවත් හේතුවක් වන්නේ ක්රීම් මත පදනම් වූ කෝටිසොස්ටෙරොයිඩ් භාවිතා කිරීමයි. මෙම රෝගය දියරයෙන් පුරවා ඇති කුඩා කැසීම සහිත ලප මුඛය වටා දිස් වේ. මෙම තත්වයේ අවස්ථා මෑතකදී වැඩි වී ඇත.
3. හයිපර්හයිඩ්රොසිස්
මෙය පුද්ගලයෙකුගේ මුළු ශරීරයම හෝ ඇතැම් ශරීර කොටස් මත අධික ලෙස දහඩිය දැමීම අත්විඳින තත්ත්වයකි. ඔබ රාත්‍රියේදී අධික ලෙස දහඩිය දමන්නේ නම් සහ දහඩිය දමා තෙත් වූ පිජාමා ඇඳගෙන අවදි වන්නේ නම් ඔබ ඔබේ වෛද්‍යවරයා හමුවීමට පරීක්ෂා කිරීම ඉතා වැදගත් වේ. මෙම අධික දහඩිය සඳහා සමහර හේතු තයිරොයිඩ් ග්‍රන්ථියේ ගැටළු, දියවැඩියාව, පිළිකා, ගිනි අවුලුවන ක්‍රියාවලීන් හෝ ආසාදන නිසා විය හැකිය. පුද්ගලයෙකු සෑම විටම අධික ලෙස දහඩිය දමන විට ඔවුන්ගේ ආරක්ෂිත සමේ බාධකය නිරන්තරයෙන් අධි-මොයිස්චරයිසින් වන අතර එය බැක්ටීරියා නිෂ්පාදනය සඳහා පරිපූර්ණ අභිජනන භූමියක් නිර්මාණය කරයි. හයිපර්හයිඩ්රොසිස් සමඟ සටන් කරන විට වෛද්‍යවරයා ඔබට යෝජනා කරන පළමු ප්‍රතිකාරය වන්නේ ඇලුමිනියම් ක්ලෝරයිඩ් අඩංගු ප්‍රති-දහඩියයි. ඔවුන් දහඩිය ග්‍රන්ථිවල බැහැර කරන නාලිකා පටු කරයි.
4. Erythrophobia
රතු වීම අපගේ ශරීරයේ සාමාන්‍ය ප්‍රතික්‍රියාවකි. ව්‍යායාම, ක්‍රීඩා ක්‍රියාකාරකම්, අධික උෂ්ණත්වය, ලිංගික උච්චතම අවස්ථාව හෝ මත්පැන් පානය කිරීම සහ පෙති ගැනීම වැනි බොහෝ දේ එයට හේතු විය හැක. පුද්ගලයෙකු අනපේක්ෂිත ලෙස රතු වූ විට ඉංග්‍රීසි ජාතිකයන් එය හඳුන්වන්නේ “ප්ලෂ් කිරීම” යනුවෙනි. නමුත් එය මනෝවිද්‍යාත්මක හේතු නිසා ඇති වූ විට එය “බ්ලෂ්” ලෙස හැඳින්වේ. ප්‍රීතිය, ඉහළ සාන්ද්‍රණය, උද්දීපනය, කෝපය, ලැජ්ජාව, බිය හෝ ලිංගික උද්දීපනය එය අවුලුවාලිය හැකිය. නමුත් සමහරුන්ට රතුවීම දඬුවමක් වැනිය. ඔවුන්ගේ තත්වය erythrophobia ලෙස හැඳින්වේ. බිය නිසා ඔවුන් රතු වී යන අයට දරුණු හිසරදය සහ සීතල දහඩිය, කරකැවිල්ල සහ සමහර විට ක්ලාන්තය පවා ඇති වේ. එවැනි අවස්ථාවන්හිදී ඔවුන්ගේ රුධිරය කෝටිසෝල්, ආතති හෝමෝනය සහ ගිනි අවුලුවන ස්නායු සම්ප්‍රේෂක වලින් පිරී තිබේ.
5. Trichotillomania
ඇලෝපසියා විශේෂ ආකාරයක් (ඔබේ හිසකෙස් අහිමි වන ආන්තික තත්වයක්) ට්‍රයිකොටිලෝමේනියා ලෙස හඳුන්වන අතර එම නිසා ස්නායු ආබාධ නිසා ඇතිවේ. මෙම රෝගයෙන් පෙළෙන අය සම්පූර්ණයෙන්ම තට්ටය බවට පත් වන තුරු හිසකෙස් ඉරා දමයි. සමහර විට එය විශේෂිත ප්රදේශ වල සිදු වේ. එබැවින් මිනිසුන් එය මුලින්ම බැලූ බැල්මට ගිනි අවුලුවන ප්රශ්නයක් ලෙස උපකල්පනය කළ හැකිය. නමුත් ඔබ සමීපව බැලුවහොත් මෙම ප්‍රදේශවල නව කෙටි හා නිරෝගී හිසකෙස් ඔබට පෙනෙනු ඇත. එයින් අදහස් වන්නේ එය ශාරීරිකව රෝගාතුර වීම සමඟ කිසිදු සම්බන්ධයක් නොමැති බවයි. මෙම රෝගය නිසා ස්වභාවිකව හිසකෙස් ගැලවී යන්නේ නැති නමුත් එය හිතාමතාම හිසකෙස් ඇදීමට හේතු වේ. ට්‍රයිකොලොජිස්ට්වරයකු වෙත යාමට වඩා මනෝචිකිත්සකයෙකුගෙන් උපදෙස් ලබා ගැනීම මෙහිදී වඩාත් යහපත් වනු ඇත.
6. Dysmorphophobia
බිය දැනීම ප්‍රබල චිත්තවේගයක් වන අතර ආතතියට ලක් වේ. සමහර විට මෙම දෙක ඒකාබද්ධ වී ඇති අතර මිනිසුන් තමන්ගේම බිය නිසා ආතතියට පත්වේ. ඔවුන් තම ආදරණීයයාගේ ආත්මය තුළ ගැඹුරින් ජීවත් වන නිසා ඔවුන්ගේ මිතුරන් සහ නෑදෑයන් එවැනි බිය වල ස්වභාවය නොදැන සිටිය හැකිය. Dysmorphophobia යනු ඔබේම අඩුපාඩු වලට බිය වීමයි. පුදුමයට කරුණක් නම් හොඳ පෙනුමක් ඇති පුද්ගලයින් මෙම මානසික තත්වයට ගොදුරු වීමට වැඩි ඉඩක් ඇත. එවැනි පුද්ගලයෙකු තම ශරීරයේ සමේ හෝ හිසකෙස්වල සැබෑ හෝ මනඃකල්පිත දෝෂයක් මත සවි කර ඇත. නිරන්තර ආතතිය මිනිස් ජීවියෙකුට භයානක වන අතර එය ඔවුන්ගේ හෘද වාහිනී පද්ධතියට සහ මානසික සෞඛ්‍යයට අමතර පීඩනයක් ඇති කරන අතර ලිංගික ආශාවන් ද අඩු කරයි. මෙම අවාසනාවන්ත තත්ත්වය අත්විඳින බව ඔබ සිතන ඕනෑම කෙනෙකුට උපකාර කිරීමට වග බලා ගන්න.
7. පිටකිරීමේ ආබාධය
“Acne excoriee des jeunes filles”, එය ප්‍රංශ භාෂාවෙන් පරිවර්තනය කළ විට, “සීරීම් කළ කළු ලප” යන්න සාමාන්‍යයෙන් තරුණ කාන්තාවන් තුළ දක්නට ලැබෙන සංසිද්ධියකි. විභාගයක් සමත් වීම හෝ ආදරය කිරීම වැනි ආතති සහගත තත්වයක් ගැන සිතන්න. මෙම තත්ත්වය අවුලුවාලිය හැකි ආතති සාධක කිහිපයක් වේ. දැඩි ආතතියකින් සිටීම නිසා මානසික පීඩනය යළි හරවා යැවීමට උත්සාහ දරනවා මිස අන් අයට පහර දීමෙන් සහ ඔවුන් කෙරෙහි ආක්‍රමණශීලී ලෙස හැසිරීමෙන් නොවේ. ඊට පටහැනිව මෙම රෝගයෙන් පෙළෙන ගැහැණු ළමයින් තමන්ටම පහර දීමට පටන් ගනී. ඔවුන්ට ඔවුන්ගේ මුහුණු ස්පර්ශ කිරීම නතර කළ නොහැක. සෑම සිදුරක්ම ප්‍රහාරයට ලක් වන අතර පසුව ප්‍රමාණවත් කාලයක් නොමැති නිසා ඉතා සෙමින් සුව වේ. ගැහැණු ළමයින්ට කුඩා කැළැල්, කැළැල් සහ රතු සම ගොඩක් ඇති වේ. සෑම තුවාලයක්ම පිටුපස දුඹුරු පැහැ ලපයක් ඉතිරි වේ.
